Түүх,зууны нууцууд
4:50:37 PM Чечень:“Yхлийн батальон” | ||
|
Оросууд Чечень рvv дайран орсон. Тэнд цуст дайн болсон талаар дэлхий
нийт янз янзаар ойлгодог бас тайлбарладаг.
Харин сvvлийн vед хэвлэлийнхэн Чененийн дайчдын араас ангуучлах нь их болсон. Тэнд чухам ямар аймшиг болсныг зєвхєн тэд л гэрчлэнэ хэмээн vздэгээс тэр. Тэдгээрээс хамгийн амжилттай байгаа эрэн сурвалжлагч нь Sunday Times-ийн Марк Франчетти гэхэд болно. Тvvнд маш нууц vйл ажиллагаа явуулдаг оросын алан хядах "Yхлийн батальон”-д алба хааж байсан хоёр офицертой уулзах боломж олдсон аж. "-Элитийн коммандос дуугvй байх хуулийг зєрчвєл шууд цаазлуулна. Тэд зэрлэг балмад явдлаа хэн нэгэнд ярихыг огт хvсдэггvй” хэмээн Марк "Оросууд Чеченьд атомын бємбєг хаясан дайны их хvнийг хомроглон устгасан нь” хэмээх материалдаа бичжээ. –Чеченийн террористуудыг авладаг оросын элитийн коммандос уулын жижиг тосгонд байрлана. Vvр цайхаас ємнє тэд тосгоныг бvслэн хамгаалалтандаа авна. Ингэснээр тэндээс хэнч хаашаа ч гарч тvгшvvр зарлан хэл дамжуулах боломжгvй болдог байна. Тушаал єгсєн тохиолдолд нууц дайчид нvvрнээсээ хєлийн ул хvртлээ далдалсан хувцастай олзолсон хvний цэргийн баазад хvргэж єгнє. Энэ удаад коммандос хэд хэдэн амиа золиосолж болох чечень бvсгvйчvvдийг олзлоод байжээ. 15-40 хvртэлх насны амиа золиослогчид” хэмээн Марк материалаа эхлvvлсэн байлаа. Тусгай отрядын командир ярихдаа: "-Эхэндээ тэдний ахлагч эмэгтэй эсэргvvцэл vзvvлсэн. Тэгээд хэд хэдэн удаа цахилгаанаар цохиулсны дараа тэр мэдээлэл єгєхєєр болсон юм. Харин тvvнээс мэдэх гэсэн зvйлээ бvгдийг нь аваад шууд толгой руу нь буудаж хороосон. Хvvрийг нь талбай дээр аваачаад их бууны сум дээр нь тавьж байгаад дэлбэлэхэд тvvнээс юу ч vлдээгvй. Ингээд ямар ч гэрч, нотлох баримтгvй болох нь тэр. Yvнд асуудаєл байхгvй ш дээ. Бидний хэн нь ч тэднийг єрєвдєж, хамгаалахгvй. Vлдсэн хэдээс нь мєнл байцаалт авч дуусаад vгvй хийсэн” хэмээжээ. Энэ 2 офицер иймэрхvv нууц ажиллагааг Чеченьд 10 жил явуулжээ. Єєрсдєє бvхнийг удирдаж байсан гэнэ. Дэлхийн II дайны vед ч ийм яргалал ЗХУ-ын армил байсан. Энэ бол залгамжлал нь хэмээсэн байна. Ер нь бол бvх байлдааны гэрчvvдийг жижиг хэсэг болгох, булах, шатаах зэргээр тоос мэт алга болгох нь тэдний ажиллагааны эцсийн зорилго. Эсвэл vхдэлийг vе мєчєєр нь салган ойд хаях, нохой гайхай хооллоно. Андрейн хувьд ойролцоогоор 10 орчим террористийн бvлэглэлийг цаазлахад оролцжээ. Тэр дайнаас хvнд шарх аван халагдсан юм. нэг удаа оросын хэд хэдэн цэргийг алсан гэх чеченийн мэргэн буудагчийг танкаар дайран алсанаа ч Маркт ярьжээ. Мєн 2002 онд болсон нэгэн блмад тамлалын талаар тэр ярьсан байна. Тэр онд Оросын хоёр офицерийг алсаны дараа тусгай отряд 200 орчим чеченийн дайчныг олзолжээ. Тэднийг террористуудтай холбоотой хэмээн vзэж байв. "-Тэднийг байшингийн хонгилд хорьж байсан. Тэр нь одоо бодоод байхад олзлогдсон цэргийн эмнэлэг юм уу даа. Тэндээс хєл дээрээ зогсож чадаж байгааг нь чирч гаргаж ирсэн. Харин vлдсэн эмэгтэйчvvд голдуу хvмvvсийг нь газар дээр нь буудсан. Энэ бол террористуудтай харьцах цорын ганц зєв арга. Гарч ирсэн хvмvvсээс охид бvсгvйчvvдийг нь хvчирхийлээд ойд аваачаад эрчvvдээр нь булуулсан. Дараа нь эрчvvдийг нь нохойгоор бариулж байгаад модоор зодож тамласан. Тэгээд мєн л булчихсан” гэжээ. Sunday Times сонин Владимир Путинг Чечень дэхь хоёрдахь дайныг 1999 онд эхлvvлсэн хэмээн бичжээ. Vvний vр дvнд 100.000 орчим нутгийн энгийн ард иргэд амь vрэгдсэн аж. Энэ аллагаа тэрээр контртеррорист ажиллагаа хэмээн нэрлэж байсан гэнэ. Нийслэл Грозный л гэхэд цусанд будагдаж газрын хєрснєєс бараг арчигдсан. Харин vvний цаана Путины нэр алдар Орос орон даяар мандаж бадарч байсан хэмээн тус сонин нийтлэлдээ дурьджээ. Ингэхдээ хоёр дайсагналцсан тал харгислалыг адилхан дээд зэргээр хэрэгжvvлсэн гэж vздэг. Чеченьчvvд олзолсон орос цэргийнхээ толгойг амьдаар нь авдаг уламжлалтай болжээ. Харин vvний хариуд оросууд нэг цэргийн амиа хэдэн арван чечень ирэгдийнхээр сольдог байсныг Андрей яриандаа дурьджээ. Дайны гал намдаж амжаагvй байхад шахуу 2002 онд 18 амиа золиослогч Москвагийн театрт 800 орчим хvнийг барьцаанд авсан. Гэтэл тэднийг суллах ажиллагааны vеэр дээд командлал хорт хий ашиглах тушаал єгснєєр алуурчдаас гадна 129 хvн хордож vхсэн билээ. Тэгвэл алан хядагчид Беслан дахь дунд сургуулийг хэдэн зуун хvvхдийнх нь хамт барьцаалсан. Гурван єдрийн ажиллагааны дараа 334 хvн амь vрэгдсэний талаас илvv хувь нь хvvхдvvд байсан билээ. Тэгвэл энэ бvх ажиллагаа, аллагын цаана нєгєєх vхлийн батальон гэгчийн vvрэг оролцоо байсаар ч ирсэн, байсаар ч байгааг энэ хоёр офицер нотолно гэжээ. Андрей нэгэн харамсалтай явдалын талаар дурсчээ. Алан хядагчид тусгай отряд руу нэгэн бичлэг илгээжээ. Тvvн дээр нь олзолсон хvмvvсийг суллахыг шаардаад єєрсдийн олдзонд байгаа гэх 12-хон настай охиныг ээлж дараалан хvчирхийлж дараа нь гарынх нь хурууг нэг нэгээр нь тасалж байгаа нь... Харин vлдсэн хоёр хурууг нь хэрвээ болзолыг нь биелvvлбэл vлдээхээ амлаж байсан гэнэ. "-Бид тэр бичлэгийг vзээд гvн шоконд орсон. Тэгээд шууд доошоо ороод нєгєє сулла гээд шаардаад байсан алан хядагчийг гаргаж ирээд vзvvлсэн. Тэр юу ч болоогvй шинжтэй байхаар нь гавыг тайлах гэсэн хавагнаад арьсанд нь бvр шигдээд орчихсон байсан. Аргагvй ш дээ. Гурван долоо хоног гавтай байсан юм чинь. Тэгэхээр нь би уурандаа сvх шvvр чаваар хоёр гарыг нь бугуйгаар нь цавчаад хаячихсан. Террористууд тэр охиныг алах нь мэдээж. Тэгэж бодоод тvvнийг хутгаад дvрж тамлаж байгаад буудчихсан. Ер нь тийм нєхцєлд хvн єєрийн эрхгvй галзуурдаг юм билээ” хэмээн яриад тэр Маркийн єєдєєс ч харж чадахгvй юм уухаар босоод явжээ. Хэсэг хугацааны дараа тэр яриагаа vргэлжлvvлжээ. Энэ удаад єєрийн дайчдынхаа тухай: -Надад нэг сонин зуршилтай цэрэг байсан. Тэр олзлогдсон чеченийн чихийг цуглуулах дуртай байж билээ. Бvр гэртээ авч харина гэдэг байсан. Амьд байхад нь л хутга барьж очоод огтолчихно. Эрэгтэй эмэгтэй хамаагvй. Хамгийн гол нь єєрийг нь харсан, хараал хэлсэн хvнийг. Надад тэр зуршил нь огт таалагддаггvй байсан гэжээ. Кавказад ийм яргалал явагдаж байхад Москва дайны vvрэг амжилттай биелэж байна хэмээн дvгнэдэг байжээ. Тусгай отрядынханыг шагнана. Vхэгсдийнх нь ар гэрт нэг сая доллар амлана. Кремлийн мэдлийнх гэгддэг байсан Чеченийн ерєнхийлєгч Рамзан Кадыровоор удирдуулсан цагдаагийн газар нь ч гэсэн террористуудтай холбоотой гэсэн болгоныг цаазалдаг байв. 2005 онд Владимирын хувьд цагдаагийнханы санал болгосон 16 хvнийг цааш харулжээ. Тэд бvгд сэжигтэн байсан хэдийч зэрлэг тамлалын дараа будуулж vхэцгээсэн гэнэ. "-Бид тэднийг байшингаас авч гарсан. Амыг нь скочоор боосон байлаа. Гарыг нь гавласан. Хэрвээ нэг эсэргvvцэх хєдєлгєєн хийвэл буудаад байж билээ. Гэтэл нэг мэдэхэд єглєє болсон нєгєє хvмvvсийг цэргvvд маань аль хэдийн булчихсан байсан. Нэг нь бvр булж байхад vхээгvй амьд байж билээ. Тэгсэн нэг маань очоод ам руунь хvрзээр шороо чихээд булчихсан” хэмээн Владимир ярьжээ. Тєр тєгєлдєр хуур хэмээх тамлалдаа их дуртай байжээ. Олзолсон хvнээ байцааж байхдаа хурууг нь нэг нэгээр нь сvхээр бяц цохих. Ингэхэд худлаа мэдvvлэг, мэдээлэл єгєх хvн vлддэггvй сайн талтай хэмээн тэр Маркт сайрхжээ. Харин тєгсгєлд нь Андрей: "-Бид хамгийн хvнд хэцvv даалгаварыг зєвхєн тушаалаар л биелvvлсэн. Тvvнээс биш бидп алуурчид биш. Бид бол Оросын армийн офицер хvн. Бид хvн биш араатантай дайтаж байсан шvv дээ. Тэд хvvхдийг алдаг, харин бид алдаггvйгээрээ ялгаатай байсан байх. Бvгдийг нь хvйс тэмтрэх нь л гол зорилго байлаа. Одоо би тийм зvйл хийсэндээ огт харамсахгvй байна. Миний зvрх сэтгэл хэзээд ариун байх болно” гээд тамхи татахаар гарчээ. Марк энэ нийтлэлээ єнгєрєгч дєрєвдvгээр сарын 7-ны єдєр Sunday Times-д нийтэлсэн. Эх сурвалж: Оллоо.мн
Түлхүүр үг:
| ||
|
| ||
| Нийт Сэтгэгдэл: 1 | |||||
| |||||